Athos 2016 – epiloog
Wat heb ik aan deze reis gehad? Interessante vraag. Maar eerst nog wat foto’s van Mirjam en Katja. Zij hebben een mooie week gehad op Sithonía. Tijdens deze week hebben ze een boottocht gemaakt naar Athos. Officieel moeten de toeristenboten op een afstand van 500 meter uit de kust blijven, maar vaker varen ze toch iets dichter bij en kunnen toeristen een mooi beeld krijgen van enkele van de kloosters.
Dagboeknotitie
Als mij gevraagd zou worden of deze pelgrimage er één was waarin ik weer de spiritualiteit heb ervaren van de vorige keer, in 2014, zal het lastig zijn om hier een eenduidig antwoord of een volmondig JA op te geven.
Deze Athosreis had een paar elementen in zich die meer verschillend waren dan ik me had voorgesteld:
- De Pathclearing. Het heet ‘Path-clearing Pilgrimage’. Dat suggereert dus een pelgrimstocht met als -belangrijk- onderdeel het onderhoud van de monopatí/kalderimí.
- Het bezoek aan Karakállou en Simonos Petrás en de wandelingen daar naartoe.
1.
Was het een pelgrimage? Nee! Hooguit wat je er zelf van maakt. Geen ‘after dinner talks’ over geloof en wat je daarin zoals bezig houdt. Niets ten nadele van Harry en John, maar ik had ook niet het idee dat dit hen zo bezig hield. Harry heeft wel al 45 jaar een fascinatie voor Athos, door een verhaal over onderduikers die daar werden ondergebracht in WO2. En John houdt van Griekenland in het algemeen en heeft al tientallen jaren een huis op Evia. Voor John en mij was het onze eerste pathclearing, Harry heeft het vaker gedaan, maar we vinden het alle drie belangrijk dat de eeuwenoude monopatí worden onderhouden en beloopbaar blijven om zoveel mogelijk pelgrims uit de busjes te houden en aan het wandelen te krijgen.
Dat heeft een milieuaspect in zich, en bepaalt de pelgrim misschien wat meer bij zijn pelgrimsreis. Volgens m. Pachom komen de Grieken naar de kloosters om de relieken te vereren. Pelgrimeren is dus niet een spirituele belevenis te ervaren bij de wandeling in de ‘Tuin van de Moeder Gods’. Maar bij andere nationaliteiten zie wel dat er meer gelopen wordt. En het loopt best fijn over een goed onderhouden en bewegwijzerde monopatí.
Maar had ik dan zelf niet allerlei spirituele ‘Erlebnisse’ deze keer? Nee, evenmin. In ieder geval niet in mijn eerste pathclearingweek. Het was goed om in Konstamonítou te zijn, de vespers zijn goed, de kerk is sober, het zingen vals, de liturgie volgens verwachting, en in totaal beviel me dat wel. De ontmoetingen en gesprekken met zowel leken als monniken waren ook prima. En misschien is dat het ook wel, moet dat het zijn, mag dat het zijn. Je kunt ook niets ‘oproepen’. Het komt of het komt niet.
Wat toch niet onvermeld mag blijven, en misschien was dat in deze week mijn meest spirituele ervaring, is de hond. Mijn wegwijzer naar Karyes. Mijn maatje tijdens de wandeling. Tegen wie ik kon aanpraten (luisteren of begrijpen deed hij het toch niet).
2.
De beleving die ik twee jaar gelden had, vooral tijdens de wandeling van Karyes naar Karakállou, was er deze keer niet. Ik heb het me ook niet gemakkelijk gemaakt. De paden waren lastig, soms zelfs moeilijk of bijna onmogelijk, en ik moest me erg concentreren. En mijn focus lag te veel op Lapland om echt te genieten. Ja, ik heb natuurlijk wel genoten van uitzichten, want het blijft allemaal prachtig, maar niet tijdens het lopen zelf. Karakállou was dan wel weer goed. De begroetingen en gesprekken hartelijk. En net als in Simonos Petrás voelde ik me ook erg welkom. De diensten zijn in beide kloosters ook erg mooi (en de kerken zelf ook), en dat doet wel iets met me.
Ik denk, wat ik het meeste heb gemist ten opzichte van 2014, een gezelschap tijdens de hele reis. Toen vooral met vader Bart en AJ. Die gesprekken die ik met hun kon voeren, de verdieping daarin. Ik kon meer delen van mijn gedachten en overwegingen. En zo kom ik al schrijvend toch tot de kern.
Afsluitend. Het was goed en ik sluit een volgende pathclearing niet uit[1]. Maar een pelgrimage moet ik doen met een groep(je) mannen (als het gaat om Athos) waarmee ik verdiepende gesprekken kan voeren. Dat is wel de conclusie als het gaat om deze reis.
Amersfoort, 11 juni 2016
[1] Ja, ik had mijzelf opgegeven voor een pathclearing-pilgrimage in 2020. Maar deze ging niet door vanwege de corona-pandemie. Ik heb besloten om ook daarna niet meer te gaan.